De najaarstrek is veel massaler dan de voorjaarstrek. In het voorjaar migreren vogels over een breed front door Zuid-Europa en Frankrijk, in het najaar concentreert de trek zich meer langs de kust. Daarnaast zijn er in het najaar simpelweg veel meer vogels, omdat een groot deel van de jonge onervaren vogels de lange gevaarlijke vlierreis naar het zuiden niet overleeft.
Een natuurspektakel
Maar weinig mensen staan stil bij het natuurspektakel dat ieder najaar langs de Nederlandse kust plaatsvindt. Op een oktoberochtend met zuidoostenwind vliegen soms in slechts een paar uur tijd tienduizenden of zelfs honderdduizenden trekvogels voorbij, dan ziet de lucht boven de Wadden, de Hollandse duinen en de Delta soms letterlijk zwart van de vinken, lijsters, piepers en spreeuwen. Maar als je niet omhoogkijkt en je oren niet getraind zijn, dan krijg je hier niets van mee. Doodzonde, want de vogeltrek is zó waanzinnig mooi, door er alleen al over te schrijven krijg ik kippenvel.
Al heel mijn leven kijk ik vogels. Van iedere trekvogel die je mogelijkerwijs in Nederland kan zien, kan ik je precies vertellen hoe je hem kan herkennen, hoe zijn roep klinkt, wanneer je hem moet zoeken, waar je hem het beste kan zien en met welke weersomstandigheden je de meeste kans maakt. Om te zorgen dat ook jullie dit najaar beslagen ten ijs komen, zal ik een paar van mijn geheimen met jullie delen.
Steltlopers
Voor steltlopers zijn de maanden juli en augustus het beste. Vooral het Waddengebied is dan de place to be. Zorg ervoor dat je de Waddenkust bezoekt met opkomend en afgaand tij, zo’n 2 uur voor en na hoog water, dan zitten de vogels vaak mooi dichtbij en geconcentreerd op één plek. Bekende plekken zijn De Volharding op Texel, de Kroonspolders op Vlieland en Het Schor van Den Oever. Voor het nieuwe seizoen van de Vogelspotcast bezocht ik vorige week een paar beroemde steltloper-hotspots langs de Friese en Groningse Waddenkust. Ondanks het feit dat het begin augustus was, kon ik al volop genieten van vele tienduizenden steltlopers die hier een pitstop maken tijdens hun duizenden kilometers lange vliegreis naar het zuiden.
Ga ’s ochtend vroeg op pad. Trekvogels hebben vaak een nacht lang doorgevlogen. Zo’n vliegreis kost enorm veel energie, dus nadat ze zijn neergestreken gaan ze vaak meteen voedsel zoeken om weer op krachten te komen. Dan kan jij ze makkelijker bekijken. Daarnaast migreren veel vogels, zoals vinken, lijsters en piepers, juist in de eerste uren na zonsopgang. Trekvogels houden niet van harde wind en regen, dus kies een dag uit met rustig weer. Wat bewolking of af en toe een klein buitje is geen probleem. Wil je juist roofvogels zien? Dan kan je uitslapen. Roofvogels hebben thermiek nodig (warme opstijgende lucht) om te zweven en meestal vormen thermiekbellen zich pas vanaf een uur of 10 in de ochtend. Hoe warmer, hoe beter.
Goed luisteren
Gebruik naast je ogen ook vooral goed je oren. Train jezelf om te luisteren. Trekvogels roepen veel tijdens hun migratie om met elkaar in contact te blijven. Als je die verschillende roepjes leert herkennen gaat er een wereld voor je open en zal je ook veel meer gaan zien.
En dan de belangrijkste tip: geniet! Niets is zo mooi als de vogeltrek en de komende maanden is Nederland voor vogelaars een waar luilekkerland.