Nestkasten zijn er in alle soorten en maten. Sommige zijn van hout, andere van houtbeton. In dit bericht wil ik het echter hebben over mezenkasten.
Vogels nestelen daar waar voldoende voedselaanbod en nestmogelijkheden zijn. Onze veelal opgeruimde landschappen, versteende woonplaatsen en steriele tuinen bieden niet genoeg voedsel en natuurlijke nestplaatsen. Het is daarom belangrijk rond uw huis zoveel mogelijk leefmogelijkheden voor vogels te scheppen. Zijn er groenvoorzieningen, heggen, boomgaarden en straten met hoge en oude bomen in de buurt van uw huis, dan is het zaak deze duurzaam in stand te houden.
Wilt u het vogelleven van dichtbij bestuderen, dan is het ophangen van nestkasten – uiteraard het liefst op een plek met weinig natuurlijke nestplaatsen - uitermate geschikt. Vanuit mijn ervarting met holenbroeders en wetenschappelijk onderzoek ernaar, raad ik aan nestkasten op een veilige plaats, liefst vrij en goed observeerbaar – zelfs op ooghoogte - op te hangen. Sommige nestkasten bieden bescherming tegen nestroof door wezels, eekhoorns en bonte spechten.
Er is voldoende aanbod qua nestkasten: zoek dus een nestkast uit die het beste in uw tuin past. Mocht u liever zelf een nestkast bouwen, doe dit dan samen met uw (klein)kinderen. Daarbij is het van belang de nestkasten zo te bouwen dat ze geschikt zijn voor vogels, zonder de kinderen te beperken in het uiten van hun creativiteit. Hoe meer ze het gevoel hebben dat ze een unieke nestkasten hebben gemaakt, hoe trotser uw kinderen zullen zijn. Ga zelf aan de slag en probeer eens een bouwpakket.
Voor nestkasten voor mezen beveel ik een invliegopening van 28 tot 32 mm aan, waarmee verschillende soorten mezen in hun voorkeur worden voorzien. U kunt een nestkast al in de herfst en winter ophangen, maar op zijn laatst in het begin van het broedseizoen in de lente. Sommige vogelsoorten zingen nog in de herfst en bakenen dan hun territoria af. Als er op dat moment nestkasten voorhanden zijn, zullen ze door uw tuinvogels gebruikt worden om te overnachten. Vaak blijven ze dan 's nachts bewoond in de winter en tot aan het begin van het broedseizoen.
Bij het ophangen van een nestkast is belangrijk dat de invliegopening op het noorden, noordoosten of oosten gericht is. Regen en wind komen in Nederland en België veelal uit het zuidwesten. In het algemeen is het belangrijk dat u de nestkast zo ophangt dat er geen wind of regen inslaat. Op een windluwe plaats kan een nestkast dus ook wel met de invliegopening richting zuiden of westen opgehangen worden. Maak de nestkasten in de herfst, na het broedseizoen, in ieder geval schoon. Daarmee verwijdert u parasieten en schimmels.
In een omgeving met weinig natuurlijke leef- en broedmogelijkheden voor vogels, kan het ophangen van nestkasten een behoorlijke verhoging van het aantal vogels betekenen. Zeker wanneer u de vogels het hele jaar van energierijk voer voorziet. Zorg dus voor een natuurvriendelijke tuin en bied vogels voldoende nestplaatsen aan. Daar heeft u zelf profijt van, aangezien u de tuinvogels van dichtbij kunt bekijken. Zo leert u veel over het leven van de vogels!