Februari 2020 - De lente begint officieel pas op 20 maart. Maar de natuur heeft weinig op met officiële datums en laat zich meer leiden door de weersomstandigheden. Neem amfibieën. De zachte temperaturen en regen van de afgelopen weken zetten veel padden, kikkers en salamanders ertoe om al aan de voorjaarstrek naar hun voortplantingswateren te beginnen. Een gevaarlijke tocht, die helaas nog altijd veel slachtoffers oplevert.
Paddenwerkgroepen door heel het land trekken zich dit leed aan en hebben op veel locaties langs wegen en fietspaden weer schermen opgebouwd en emmers ingegraven om amfibieën te helpen bij een veilige oversteek. In 2019 hebben zij meer dan 200.000 amfibieën veilig overgezet. Waarschijnlijk ligt dit aantal nog hoger, omdat niet alle cijfers zijn doorgegeven aan RAVON; de stichting voor reptielen, amfibieën en vissen onderzoek in Nederland. Ook registreren de vrijwilligers van de paddenwerkgroepen alle waarnemingen en geven dagelijks hun resultaten door aan Padden.nu, een initiatief van stichting RAVON. Dit jaar kende al twee dagen met flinke uitschieters, 1 en 16 februari.
Voorjaarstrek
De voorjaarstrek bij padden, kikkers en salamanders ontstaat door de drang van voortplanting. Padden paren en leggen eieren in de wateren waar ze zelf zijn geboren. Hierdoor is het zeer moeilijk om padden te verplaatsen of ervan te weerhouden hun weg te vervolgen. De mannetjes zijn tijdens de tocht overigens aanzienlijk trager dan de vrouwelijke padden. Vaak wacht de mannelijke pad het vrouwtje op, springt op haar rug en klemt zich vast. Zo vervolgen mannetje en vrouwtje hun weg naar de paringsplek. Paddeneieren zijn na twee à drie maanden uitgegroeid van paddenvisje naar kleine padjes. Pas na vier jaar zullen deze padden zich voortplanten en daarvoor terugkeren naar de poelen waar ze zijn geboren.
Help padden uit de put
Naast de risicovolle oversteek van wegen en fietspaden, is er nog een groot gevaar voor amfibieën; een val in meter- en leidingputten, holtes onder deurroosters, keldergaten en kokers. Ook loopkevers en kleine zoogdieren zoals spitsmuizen vallen in de putten, waardoor het aantal slachtoffers oploopt tot in de miljoenen. Door de diepte van de putten en omdat er vaak nog water instaat, wordt het onmogelijk voor de dieren om eruit te klimmen of springen. Zonder hulp wacht hen alleen de verdrinkings- of uithongeringsdood. RAVON heeft daarom samen met Vivara Natuurbeschermingsproducten de kikkertrap ontwikkeld, een trap die tussen de bodem van de put en het rooster wordt bevestigd, zodat amfibieën via de trap naar boven te kunnen klimmen. Hierdoor kunnen de dieren zich voortplanten en gaan de soorten niet verloren.
Meer weten over de voorjaarstrek van padden, kikkers en salamanders en hoe u amfibieën kunt helpen, kijk dan eens op www.padden.nu en www.ravon.nl.